Kalori hesabının anlamsızlığı üzerine.
Diyette kalori hesabı anlamsızdır. Bu yazıda kalorinin neden kullanılmaması gerektiğini yazacağım. Önce kalorinin tanımıyla başlayalım.
Tanım: doğal atmosfer basıncında, ısınma ısısı 15°C derecelik suya eşit olan bir cismin bir gramının sıcaklığını 1°C derece yükseltmek için gereken ısı miktarı olarak tanımlanır.
Gıdalar için bu değer özel fırınlarda yakılarak ve açığa çıkan ısı hesaplanarak elde edilir. 1890’larda Atwater isimli bir araştırıcı tarafından meşhur edilmiştir. Atwater çeşitli gıdaların ve zamanla bileşenlerinin kalorisini hesaplamıştır.
Kabaca 1 gram yağ 9, protein 4, karbohidrat 4 kaloridir. O zamandan beri de ünlü “önemli olan giren ve çıkan kalori miktarıdır, ne yediğiniz önemli değildir” sloganı aşırı basitliği nedeniyle yaygın kabul görmüştür. Oysa DOĞRU DEĞİLDİR. Öylesine hatalıdır ki neresinden düzeltileceği bile sorunludur. Çünkü temelde insanlar gıdaları yakan bir fırın değildir.
Hataları incelemeye başlayalım.
1. Gıda paketleri üzerinde yazılı kalori miktarı yanlıştır. Tufts Üniversitesi çalışmasına göre bu hata % 70’e varmaktadır.
2. Türkiye’de paket bilgisi eksik ve standart değildir. Muhtemelen kalori bilgisi bizde de yanlıştır. Yani daha başlarken yanlış bilgiyle yola çıkıyoruz.
3. Besin emilimi insandan insana aşırı değişir.
4. Bazı insanların bağırsak boyu % 50’ye varan derecede uzundur. Tersi de doğru bazı insanların kısadır, bunlarda emilim hızlıdır.
5. Emilimde temel değişken mikrobiom’dur. Ve bu da kişiler arası çok farklıdır. Mikrobiyom dediğimiz şey trilyonlarca farklı bakteridir. Yediğinizin emilmesinden, tokluk hissine mikrobiyom her şeydir.
6. Yapılan çalışmalar aynı şeker yüküne bile insanların çok farklı yanıt verdiğini göstermektedir.
7. Sonuçta aynı kaloriyi içerse bile, besinin pişmiş olması emimi % 50 kolaylaştırır. İşlenmemiş gıdalar da yavaş emilir.
8. Saf şeker çok hızlı emilirken protein yavaş emilir.
9. Isı herşeyi değiştirir. Sadece buzlu su içmek bile kalori harcatır.
Sonuç: bu kadar değişkenin olduğu yerde kalori hesaplamanın anlamı yoktur.
