TAVI

Aort Darlığı Nedir?

Vücuda kan pompalayan kalbin sol karıncığı ile kalpten çıkan ana atardamar (aort) arasındaki kapak aort kapağı olarak adlandırılır. Aort kapak, romatizmal kapak hastalığı, doğumsal aort kapak anomalisi ve yaşlanmaya bağlı olarak bozulabilir ve daralabilir. Günümüzde en sık karşılaşılan aort kapak daralmasının nedeni yaşlanmadır. Beklenen yaşam süresinin giderek uzması ile birlikte oldukça geniş bir insan grubunda kullanma ve skimeye bağlı, kapakta kireçlenme meydana gelmekte ve aort kapağı daralmaktadır.
Aort darlığı ilerledikçe kalbin sol karıncığındaki basınç artar, vücuda pompalanan kan miktarı azalır. Süreç ilerleyicidir. Aort darlığının tıbbi tedavisi yoktur. Tek çözüm işlevini yitiren kapağın yerine sağlam bir kapak yerleştirmektir.

Şekil 2. Normal ve kireçli aort darlığı

Aort Darlığı Belirtileri Nelerdir?

Aort kapak ciddi derecede daraldıkça hastanın hareket kabiliyeti azalır.  Öncelikle yokuş ve merdivende nefes darlığı hissedilir. Zamanla düz yolda ve basit hareketlerle bile nefes güçlüğü gelişir. İleri evlerde göğüs bölgesinde ağrılar ve bayılmalar ortaya çıkr. Bu aşamadan sonra durum düzeltilmezse ciddi ölüm riski vardır.

Tanı

Aort darlığı tanısı, muayene ve ekokardiyografi ile konur. Aort kapak açıklığı normalde 3-4 cm2’dir. Kapak açıklığı 1 cm2’nin altına kadar daraldığında hastanın yakınmaları da belirginleşir ve artık bu kapağa müdahale edilmesi gerekir.

Tedavi

• Cerrahi tedavi
  Bu hastalığın yıllardır yerleşmiş klasik tedavi yöntemidir. Darlığın derecesi belirli seviyeye ulaştığında müdahale edilmesi gerekmektedir. Ameliyathane ortamında göğüs kafesi açılarak, hasta kalp akciğer pompasına bağlanarak yapılır. Hasta aort kapağın çıkarıltılır ve yerine mekanik protez yada biyoprotez aort kapak takılır.
• Aort kapağının balon ile genişletilmesi
  Çok yaşlı ve yapılacak başka bir şeyin olmadığı hastalarda yapılan geçici bir çözümdür. Ggenellikle 1 yıl kadar süreyle hastaya rahatlık sağlar. Yüksek riskli olması nedeniyle cerrahi aort kapak değişimi yapılamayan ve hastanın özel durumu nedeniyle TAVI yapılamayan hastalara aort balon yapılır.
• Aortaya damar yoluyla kapak takılması (TAVI)
  Açık kalp ameliyatı yapılamayan ya da ameliyat edilmesi yüksek riskli olan hastalarda aort kapağın cerrahi olmaksızın, hastanın göğsü açılmadan, kasık damarından girilerek değiştirilmesi işlemidir. Son yıllarda kardiyolojinin en hızlı ilerliyen alanıdır. Yaşlanan nüfusla birlikte kireçli aort kapağı ciddi bir sağlık sorunu haline gelmiştir.
  Yöntem ameliyat riski çok yüksek olduğu için ameliyat edilmesi sakıncalı hastalara uygulanır. TAVI yöntemi ile takılan kalp kapakları inek ya da domuz kalp zarından yapılan biyolojik kalp kapağıdır. Bu biyolojik kapak, bir stent kılıf içerisine yerleştirilmekte ve kasık damarından girilerek aort kapağına yerleştirilir.

TAVI Uygulaması

Ameliyatsız aort kapak değişimi,  genel anestezi ile hasta uyutularak yapılır. İşlem hastanın ortlama 1.5 saat kadar sürer.  İğne ile kasık bölgesinden geçen atardamara girilir ve işlem boyunca kalacak olan yeni kapakçığın geçebileceği kadar genişlikte bir kılıf  yerleştirilir. Daha sonra bu kılıf içerisinden uzun bir kılavuz tel kapağa gelinceye kadar damar boyunca kalbe doğru ilerletilir ve daralmış olan aort kapaktan geçirilir. Bu kılavuz tel üzerinden gönderilen bir balon daralmış aort kapakta şişirilerek, yeni kapakçığın geçebileceği kadar bir açıklık sağlanır. Balon çıkartıldıktan sonra yine kılavuz tel üzerinden gönderilen yeni kapakçık yerine yerleştirilir. İşlemin sonunda kılavuz tel çıkarılır. Kasığa yerleştirilmiş olan damar kılıfı da çıkarılır ve girişim yapılan bölgeye birkaç dikiş atılır.

Bazı hastalarda kasık damarının görülerek işlem yapılması gerekir ve bu bölgeye 5 cm kadar bir cerrahi kesi yapılır ve işlem sonunda dikilir. Kasık damarında darlık ya da tıkanıklık olduğunda tüm bu işlemlerin kol damarından girilerek ya da göğüste 4-5 cm’lik küçük bir kesi yapılarak kapak değiştirme işleminin yapılması da mümkündür. İşlemden 1 gece yoğun bakım takibi yapılır, bundan sonra ayağa kalkma mümkündür. Birkaç gün içerisinde hastalar taburcu edilir.

Şekil 3. Daralmış aort kapağına yeni bir kapağın yerleştirilmesi

Kimlere TAVI Yapılabilir?

Ameliyatsız aort kapak değişimi öncelikle, açık ameliyatı kaldıramayacak, yüksek riskli hastalara yapılabilir. Ayrıca genel durumu iyi olan ve açık ameliyat yapılabilecek bazı aort darlığı hastaları da özel durumları nedeniyle TAVİ adayı olabilirler. İleri yaşlı, akciğer, karaciğer veya böbrek fonksiyon bozukluğu olan hastalar ya da önceden başka bir açık kalp ameliyatı geçirmiş olanlar, TAVİ yapılması için uygun olabilirler.

TAVİ İşleminin Riskleri Nelerdir?

Bu işlemde ölüm ve maluliyet riski kardiyolojide kullanılan diğer anjiyografik tanı ve tedavilerine göre daha yüksektir. Ancak TAVİ yönteminin ameliyat yapılamayan ya da ameliyat riski çok yüksek olan hastalarda yapıldığı ve mevcut hastalığın zaten başka türlü tedavi şansı olmadığı unutulmamalıdır. TAVİ işleminde ve takip eden 30 günde ölüm riski % 3-5 kadardır. Yine işlem sonrası 1 aylık sürede küçük ya da büyük felç geçirme riski % 3-4 kadardır. Ölüm ve felç geçirme dışındaki riskler büyük ölçüde tedavi edilebilir risklerdir.