Şeker yerine kullanılan maddeler
Bir süpermarkette dolaşırken şeker ikameli o kadar çok ürün görürsünüz ki neyin ne olduğunu anlamak zordur. Başta diyabetikler olmak üzere için bu bilgiye sahip olmak önemlidir. Amerikan diyet cemiyeti şekerin günlük alınan kalorinin % 10’undan az olmasını öneriyor. Bu da 270 kalori/günlük bir miktar demek. Ben şekerin tümüyle kesilmesinden yanayım.
Şeker ikameleri gıda endüstrisine yeni bir kapı açmıştır. Şeker tadı olan gıda değeri olmayan molekül geliştirme çabası halen sürüyor. Bu yazıda onları özetlemeye çalıştım.
Şeker Alkolleri
Şeker ikameleri 2 grupta incelenebilir; şeker alkolleri ve suni tatlandırıcılar. Şeker alkolleri sorbitol, xylitol, laktitol, mannitol, eritritol,ve maltitoldür Yoğun tatlandırıcıler ise sakarin, aspartam, acesulfame potasyum (Ace-K), sükraloz, neotam, advantam, stevia, ve SGFE kısaltmalı çiçek ekstresidir.
Şeker alkolleri diş macunu, çiğneme sakızı ve “şekersiz” yazılı bazı gıdalara konur. Bunlar şekere benzer kısmı olan karbohidrat ve alkol bağı içeren yapılardır. Tadları şekerden %25-100 arası fazladır ve tümü kalori içerir (~ 2 kalori/gr). Bu miktar doğal şeker kalorisinin yarısıdır (örn sükrozun kalorisi 4 kal/gr). Emilimleri de daha yavaş dolayısıyla glisemik indeksleri azdır (sükroz 65, xylitol 7). Bağırsakta gaz ve diyare yapabilirler.
SUNİ TATLANDIRICILAR
Bunlar sıfır veya düşük kalorili şeker alternatifleridir. Şekerden 100 ila 20 000 kat daha tatlı olabilirler Bazıları ağızda metalik tat bırakır. Stevia ve SGFE bitki kökenlidir. Bu daha yaralı oldukları anlamına gelmez.
2019 Amerikan diyabet derneği bu tatlandırıcıların kalori alımını azaltabileceğini bildirmektedir. Kilo konusunda veriler çelişkilidir, zayıflamaya yaradığını veya kilo aldırdığını belirten yazılar vardır. Kanser sıklığını arttırdığına dair kanıt bulunmamaktadır.
SONUÇ
Şeker alkolleri düşük kalorilidir. Bağırsak yan etkileri belirgindir. Tatlandırıcıların metalik tat hissi dışında bilinen önemli yan etkisi yoktur. Yapılan çalışmalar belirgin bir zararları olduğunu desteklememektedir. Öte yandan diyette yerleri olmadığını kullanımlarının anlamlı olmadığını düşünüyorum. Psikolojik olarak şekeri hayattan çıkartmak daha önemlidir.
