Yumurta üzerine
Yeni yayınlanan çalışmalar yumurta tartışmasını alevlendirdi.
Bu kez akış yumurta ile ilgili. Tümünü
okumak istemeyenler için; yumurta ne diyet kahramanı, ne de felaketiniz. Bütün
gıdalar gibi bir gıda Başka bir yazıda bu gözlemsel nutrisyon çalışmalarını
yazacağım. Onun sonucunu da söyleyeyim. Tüm gözlemsel diyet çalışmaları gereksizdir.
Aşağıda yapılmış büyük çaplı yumurta araştırmalarını özetledim.
1960’lar “yumurtasız işe gitmeyin”
1970’ler “yumurta kolesterolünüzü yükseltir”
1980’ler salmonella zehirlenmesi sonrası “yumurtadan uzak durun”
1999 (JAMA. 1999;281(15):1387-1394) 38 bin kişi “kalp hastalığı ile yumurta ilişkisi yok”
2013 (BMJ 2013;346:e8539) 17 çalışma 3 milyon kişi verisi “yumurta ile kalp hastalığı arasında ilişki yok”
2000’ler artık kendi tavuğunu beslemek moda, gezen tavuk muhabbeti
2018 Çin (heartjnl-2017-312651) 500 bin kişi, “yumurta inmeye bile iyi geliyor”
2019 Mart (JAMA. 2019;321(11):1081-1095) 30 bin kişi. “Yumurta kolesterolü yükseltiyor, kalp damar hastalığı sıklığını arttırıyor” Bütün bu çalışmalar basında büyük abartılarla yazıldı. “Yumurta yiyin sağlığınıza kavuşun,” “yemeyin ölürsünüz” gibi.
Nutrisyon çalışmaları hakkında fikir sahibi olmayan meşhur doktorlar da çıkıp her iki yönde fikir bildirdiler. Toplumun kafası iyice karıştı. Sorun şu gözlemsel diyet çalışması kâğıt israfıdır. Bu çalışmaları değersiz kılan karıştırıcı faktörler vardır. Bunların başında hastaların diğer eşlik eden durumlarının değerlendirilememesi gelir. Diğer sorun çalışmanın soru formuna dayalı olması ve diyeti tek parçaya indirgemedir.
1) Eşlik eden faktörler herşeyi değiştirir. Mesela son çalışmada yumurta yiyen Amerikalılar belki bunu sosis, yağ veya pastırma ile yiyor ve egzersiz yapmıyor olabilir. Bilmiyoruz.
2) Diyet çalışmasında sorgulama esastır. Kural olarak insanoğlu diyet sorgularına doğru yanıt veremez
3) Diyet tek parçalı birşey değildir. Hergün binlerce molekülün alınmasıdır. Bunların arasındaki etkileşim, emilim, mikrobiyom, hepsi sonuçta etkilidir.
Diyette kahramanlar veya katiller yoktur. Diyet bir bütündür.
